ศัลยบรรพ ประกอบไปด้วย 4 บรรพย่อย รวมทั้งหมด 65 ตอน[1][6] ดังนี้

1. ศัลยวาทบรรพ (ตอนที่ 1-22)
2. ศัลยบรรพ (ตอนที่ 23-27)
3. หราทประเวศบรรพ (ตอนที่ 28-29)
4. กธายุทธบรรพ (ตอนที่ 30-65)

ท้าวศัลยะถูกฆ่าตายด้วยน้ำมือของยุธิษฐิระในการสู้กันแบบตัวต่อตัว ส่วนสหเทพก็สามารถสังหารท้าวศกุนิได้สำเร็จ มาถึงบัดนี้ ฅความพ่ายแพ้บังเกิดกับฝ่ายเการพของทุรโยธน์ ทหารฝ่ายเการพตายหมดยกเว้นทุรโยธน์กับนักรบอีกสามคนคือ "อัศวถามา" "กฤปาจารย์" และ "กฤตวรมัน" รวมเป็นสี่คนเท่านั้น ทุรโยธน์หลบไปอาศัยอยู่ใต้หนองน้ำ และใช้อำนาจวิเศษกบดาลอยู่ใต้สระน้ำเพื่อนซ่อนตัว แต่ในที่สุดพวกปาณฑพก็ตามหาจนพบ และท้าทายให้ทุรโยธน์ขึ้นมารบเพื่อให้รู้แพ้รู้ชนะ ซึ่งก็เป็นภีมะเองที่เป็นคนท้าทุรโยธน์ให้มาสู้ตัวต่อตัวกันด้วยอาวุธที่สองคนถนัดเป็นพิเศษนั่นก็คือคทา ภีมะกับทุรโยธรน์สู้กันแบบตัวต่อตัวโดยมีนักรบคนอื่น ๆ ยืนดูอยู่ ภีมะอาศัยการแนะนำของกฤษณะใช้คทาฟาดไปที่หน้าขาของทุรโยธน์ และเตะด้วยเท้าซ้าย ทุรโยธน์ไม่สามารถเดินไปไหนได้นอกจากคลานและนอนรอความตายที่สระน้ำที่ซ่อนตัวนั่นเอง พวกปาณฑพทั้งหมดจึงทิ้งให้ทุรโยธน์นอนรอความตายอยู่ตรงนั้น[ต้องการอ้างอิง]

ทุรโยธน์ประณามพระกฤษณะที่ใช้เล่ห์เหลี่ยมบอกใบ้ให้ภีมะทำร้ายตน ด้วยความเคียดแค้น ในขณะที่พวกปาณฑพได้ส่งพระกฤษณะให้เดินทางไปปลอบโยนท้าวธฤตราษฎร์ และพระนางคานธารีให้คลายความโศกเศร้าจากการต้องสูญเสียทุรโยธน์ แต่ทุรโยธน์ยังไม่ตายและอาศัยช่วงเวลาในการมีชีวิตช่วงสุดท้ายแต่งตั้งอัศวถามาเป็นผู้บัญชาการรบฝ่ายเการพ แม้จะมีทหารเหลือยู่เพียงสามคนก็ตามทีและอัศวถามาก็รับปากจะช่วยแก้แค้นให้กับทุรโยธน์ให้จงได้[ต้องการอ้างอิง]